نخستین گام عملیاتی برای افزایش نرخ فرزندآوری و چند ابهام!

  هرچند مسئولان تاکنون مستقیم و غیر‌مستقیم منکر هرگونه ارتباط میان سربازی و ازدواج و به تبع آن سربازی و نرخ فرزندآوری می‌شدند، ‌ابلاغ آخرین تغییرات پیرامون خدمت سربازی ثابت کرد ‌چه بخواهیم و چه نخواهیم، این ارتباط هست و باید برایش چاره‌جویی کرد.

به گزارش «تابناک»، سردار کمالی، جانشین فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح که امروز در نشست خبری در جمع اصحاب رسانه حضور یافته بود، از افزایش مدت خدمت سربازی به ۲۴ ماه خبر داد و در ادامه از تخفیفاتی برای کاهش طول این مدت سخن گفت که در راستای اجرای سیاست‌های مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا در خصوص افزایش جمعیت در نظر گرفته شده‌اند.

وی در این باره گفت: از ‌یکم‌ فروردین ۱۳۹۴، قانون جدید لازم‌الاجراست و کسانی که از سال ۹۴ اعزام به خدمت می‌شوند، باید ۲۴ ماه خدمت کنند. البته برای سربازان متأهل ۳ ماه کسر خدمت در نظر گرفته می‌شود و به ازای هر فرزند نیز ۳ ماه از مدت خدمت کاسته می‌شود؛ به عبارتی، اگر سربازی متأهل و صاحب یک فرزند باشد، ۶ ماه از مدت خدمت او کسر خواهد شد.

کمالی افزود: همچنین با توجه به تفاوت خدمت در مناطق مختلف، خدمت در مناطق عملیاتی و امنیتی با ۳ ماه کسری خدمت و در مناطق بد آب و هوا با ۲ ماه کسری خدمت صورت می‌گیرد.

بدین ترتیب به فاصله دو سال و اندی از دستور رهبر انقلاب برای تغییر سیاست‌های جمعیتی و جایگزین کردن سیاست‌های کنترلی با سیاست‌های افزایش جمعیت، نخستین گام تشویقی در این باره برداشته شد و از آغاز سال بعد، یعنی یک نیم سال دیگر به اجرا در‌خواهد آمد.

از این روی می‌گوییم نخستین گام عملی که با مرور رویدادهای رقم خورده در این باره درخواهیم یافت یا از جنس رفع محدودیت بوده‌اند (مانند لغو محرومیت فرزندان سوم به بعد از خدمات بیمه‌ای و...)، یا در دست اقدام هستند و به پایان نرسیده‌اند (مانند ممنوعیت اعمال ضدبارداری که جنجال‌ساز شده بود)، یا از جنس تشویقی بوده‌اند که به مانند مرخصی زایمان به تهیه قوانینی ناکارآمد ختم شده‌اند.

به عبارت بهتر، تشویقی که در کاهش مدت خدمت سربازی برای سربازان متأهل و فرزند‌دار در نظر گرفته شده، نخستین تصمیمی است که می‌توان به قطعیت از اجرایش سخن گفت و آن را کاری در راستای تشویق به ازدواج و فرزند‌آوری دانست؛ هرچند به نظر می‌رسد امتیاز در نظر گرفته شده برای سربازان متاهل و پدر شده را می‌توان به نوعی کاهش اثر نامطلوب سربازی بر افزایش سن ازدواج و کاهش نرخ فرزندآوری در کشور هم دانست.

این در حالی است که وقتی به افزایش در نظر گرفته شده برای طول مدت خدمت سربازی دقت کنیم، درخواهیم یافت که کسر خدمت سربازان متأهل، به نوعی تثبیت اوضاع کنونی خدمت سربازی (۲۱ ماه خدمت) برای ایشان در سال‌های پیش روست و تنها امتیاز در نظر گرفته شده در راستای اجرای سیاست‌های نظام در افزایش نرخ زادآوری،‌‌ همان سه ماه کسر خدمت به ازای داشتن هر فرزند است.

البته این امتیاز هم آنقدر خفیف است که نمی‌دانیم چه تعداد از مشمولان وظیفه عمومی، قابلیت بهره بردن از آن را درخواهند یافت، زیرا بر خلاف سال‌های دور که ازدواج در سنین پایین‌تر رقم می‌خورد، مشکلات اقتصادی کمتر مردم را در تنگنا قرار می‌داد و البته زوج‌ها در سنین پایین‌تر دارای فرزند می‌شدند، سال‌هاست که سن ازدواج اینقدر بالا رفته که کمتر فردی قبل از اعزام به خدمت ازدواج می‌کند، چه برسد که دارای فرزند هم شده باشد.

با این نوع نگاه به ماجرا، می‌توان از مسئولان پرسید که چرا دایره مشمولیت این طرح را گسترش نداده و اکنون که به نقش طول مدت خدمت سربازی در شکل‌گیری زندگی مشترک جوانان و نرخ فرزند‌آوری پی برده‌اند، تصمیم به افزایش طول مدت خدمت گرفته‌اند؟ مگر نه اینکه خطر کهنسال شدن جامعه کم از خطرات تهدید ارضی کشور ندارد و باید برای مقابله با آن تمام توانمان را بسیج کنیم؟

ابهام بزرگ‌تر آنجا آشکار می‌شود که می‌بینیم تأثیر خدمت سربازی بر نرخ ازدواج و نرخ فرزندآوری به شکل ناقص مورد توجه قرار گرفته و مثلا در حقوق ماهانه سربازان تغییری حاصل نمی‌کند تا این پرسش پیش آید که اگر مسئولان دغدغه‌ کاهش نرخ فرزندآوری در کشور را دارند، چرا به بدیهیاتی مانند ممکن نبودن گذران زندگی با حقوق سربازی توجه نمی‌کنند؟!