حلوا ارده

با حلوا ارده بیشتر آشنا شوید
حلوا ارده

عادت به خوردن صبحانه‌ ای کامل، یکی از ارکان اصلی تغذیه سالم است. علاوه بر این رعایت تنوع در این وعده نیز حایز اهمیت است؛ به ‌طوری که توصیه می ‌شود هر روز مواد غذایی متفاوتی را برای صبحانه ‌تان انتخاب و امتحان کنید؛ یک روز عدسی، یک روز نان و پنیر و گردو، روز دیگر کره و عسل و حلوا ارده. حتما این را می دانید که حلوا ارده به حلوا شکری نیز شهرت دارد ولی آیا این را می ‌دانستید که ارزش تغذیه ‌ای حلوا شکری چقدر است؟ بهتر است چند بار در هفته میل شود؟ و چه کسانی باید آن را وارد برنامه غذایی ‌شان کنند؟

تاریخچه حلوا ارده(حلورده) به دوران صفویه برمی ‌گردد. اولین بار شاه‌عباس از شیخ‌بهایی خواست تا یک فرمول غذایی بسازد که کم‌ حجم بوده و برای استفاده سربازان مناسب باشد. او نیز غذایی متشکل از کنجد آسیاب شده و شیره کشمش پیشنهاد کرد و این نمونه مقدماتی از حلوا ارده امروزی بود. وطن اصلی کنجد هندوستان است که از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است. در ایران نیز مقداری کنجد تولید می ‌شود که بیشتر آن به مصرف تهیه روغن و حلوا ارده می ‌رسد. پایه تولید حلوا ارده ماده‌ای به نام ارده یا کنجد آسیاب ‌شده است. ارده حاوى پروتئین، چربى و مقدارى فیبر است بنا براین حلواشکری خوراکی است که از کنجد کوبیده( ارده) و شکر تشکیل شده و از خوراکی ‌های مقوی و پرکالری و کم ‌حجم محسوب می ‌شود.

شیرینی حلورده در قدیم عصاره کشمش بود اما بعد ها با آمدن شکر به بازار، حلوا شکری جای حلوا ارده را گرفت. از آنجا که جزء اصلی این ماده غذایی کنجد است، غذایی مقوی و پُرخاصیت و البته پُرکالری به شمار می‌آید. بیایید با هم از اصلی‌ ترین و مقوی ‌ترین ماده تشکیل ‌دهنده حلورده یعنی کنجد صحبت کنیم.
شاهدانه‌ای به نام کنجد

کنجد یکی از قدیمی ‌ترین دانه‌ هایی است که در بین دانه‏‌ها جزو سرشارترین منابع روغنى محسوب مى ‏شود. دانه‏هاى کنجد به رنگ‏هاى سفید، خاکسترى و سیاه هستند و نوع سفیدش از همه مرغوب‏ تر است. این دانه منبع غنى از پروتئین بوده و ارزش غذایى بالایى دارد. هر قاشق غذاخوری آن تأمین ‌کننده 14 درصد از نیاز روزانه به کلسیم است. به علاوه با مصرف 50 گرم از آن 25 درصد از نیاز روزانه به اسید فولیک نیز رفع خواهد شد. این دانه منبع گیاهی آهن نیز محسوب می ‌شود. به این دلیل خوردن آن به رفع خستگی به خصوص در آن هایی که به کم خونی فقر آهن دچار هستند، توصیه شده و بهتر است با منابع افزایش‌ دهنده جذب آهن مانند انواع سبزیجات تازه و آب پرتقال میل شود.
خمیر کنجد
طرز تهیه روغن کنجد

برای تهیه ی روغن این دانه، معمولا کنجدها را می ‌شویند. سپس دانه ‌ها را آسیاب کرده و در آب می‌ ریزند تا پوست آن ها روی آب بیاید. بعد از گرفتن پوست، دانه ‌ها را خشک کرده و در آب جوش می ‌ریزند و خمیر می‌ کنند. این خمیر را تحت فشار قرار می‌ دهند تا روغن آن جدا شود. این روغن را روغن سرد می ‌نامند و از تفاله باقی‌ مانده تحت اثر فشار و گرما روغنی به دست می ‌آید که به نام روغن گرم معروف است که البته ارزش غذایی روغن سرد را ندارد. اگر می ‌خواهید از روغن کنجد استفاده کنید، دقت داشته باشید که روغن سرد باشد زیرا در اثر حرارت دادن، روغن کنجد خواص خود را از دست می ‌دهد.
دیابتی ‌ها احتیاط کنند

حتما مایع نسبتا غلیظی که چرب است و رنگ کرم تیره دارد را دیده اید، این همان ارده است. این مایع خود به تنهایی یک ماده غذایی کامل برای هر وعده غذایی به ویژه صبحانه است. ارده فاقد هرگونه افزودنی اعم از شیمیایی و غیرشیمیایی است و به عبارتی صددرصد طبیعی است. ماده اصلی و تنها ماده تشکیل ‌دهنده آن کنجد است.

ارده را به طرق مختلفی می ‌توان مصرف کرد. می ‌توان آن را به ‌صورت خالص و بدون هیچ ‌گونه افزودنی با نان میل کرد و یا مواد شیرینی از قبیل عسل، شیره انواع میوه‌ها مثل خرما، انگور و یا مربا به آن اضافه کرد.

افرادی که از رژیم غذایی خاصی تبعیت می ‌کنند یا دیابت دارند باید در مورد مصرف آن احتیاط کنند. اما دانش آموزان و آن هایی که به کالری بیشتری نیازمند هستند می ‌توانند از نان‌ های آغشته به آن در میان وعده ‌های صبح و عصرشان بخورند.
ارده و حلوا ارده
اصول نگهداری از حلوا ارده

حلوا ارده را باید در محلی خنک و دور از تابش مستقیم نور خورشید نگهداری کرد. تاریخ مصرف حلوا ارده را به دقت بخوانید. به دلیل این که حلوا ارده دارای کنجد می باشد که سرشار از اسیدهای چرب اشباع نشده است، خیلی زود در مجاورت با هوای گرم و تحت تاثیر نور و گرما، چربی‌ های آن با اکسیژن ترکیب شده و طعم بدی پیدا می‌ کند بنابراین باید در جای خشک و خنک نگهداری شود.

در صورتی که در محل مناسبی مثل یخچال نگهداری شود، مدت زمان بیشتری قابل استفاده است. در صورتی که پس از مدتی شاهد وجود مقداری روغن روی حلو اارده بودید، جای هیچ نگرانی نیست چرا که این ویژگی ذاتی حلوا ارده است. این ماده روغنی، همان روغن کنجد معروف بوده که سرشار از ویتامین است. شما می ‌توانید قبل از مصرف آن را مخلوط کرده و یا روغن آن را جدا کرده و به ‌عنوان روغن مایع مصرف کنید.

ارده نیز مانند حلوا ارده باید در محلی خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود.
مژگان کریمی
*مطالب مرتبط:

کنجد ؛ دانه ای مفید برای تقویت بدن

خواص کنجد (sesame)
بخش تغذیه و سلامت تبیان