سال 2013، روز جهانی زن: رفع تبعیض جنسیتی

سال 2013، روز جهانی زن: رفع تبعیض جنسیتی

هشتم مارس (18 اسفند)، روز جهانی زن فرصتی است تا فاصله های جنسیتی در تامین اجتماعی و تعیین راههای توسعه و بهبود دسترسی زنان و دختران آسیب پذیر به تامین اجتماعی مورد ارزیابی قرار گیرد.

جمعیت سالمند و تحولات سریع اقتصادی و اجتماعی دو عامل مهم در ایجاد فشارهای چشمگیر بر
سیستم های تامین اجتماعی در سرتاسر جهان می باشند. با کاهش نرخ باروری و افزایش مشارکت زنان در بازار کار نقش خانواده های سنتی و جنسیت در طول دهه های اخیر دستخوش تغییراتی شده است. در مجموع، این روند فرصت تضمین برابری جنسیتی در دسترسی به دامنه حمایت اجتماعی را بهمراه دارد. با اینحال، چالشها همچنان وجود دارند.

حمایت اجتماعی و بازار کار

روز جهانی زن ریشه در تلاش زنان برای بهره مندی از شرایط کاری مناسب دارد. امروزه، حتی در کشورهای توسعه یافته با رشد چشمگیر اقتصادی، شمار فزاینده ای از کارگران- که اغلب زن می باشند- ناامنی شغلی همچون مشاغل فصلی، خانگی و خویش فرمایی را تجربه می کنند. موقعیت مذکور همچنان دسترسی زنان به حمایت اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهد.

تغییرات بوجود آمده در طرح مزایای خانوار و پیشرفت های اصولی در حمایت از باروری و زایمان، برای زنانی که مایلند علاوه بر زندگی خانوادگی به کار نیز اشتغال داشته باشند تاثیرات مثبتی از جمله تساوی رفتار در قبال زنان چه در قانون و چه در عمل را به همراه داشته است. با اینحال، همچنان نابرابری های چشمگیری در برخورد با زنان وجود دارد.

 

دسترسی به تامین سلامت اجتماعی

زنان برحسب پوشش اجتماعی، یکی از آسیب پذیرترین گروه ها در سرتاسر جهان هستند. کاهش مرگ و میر دوران بارداری و نوزادان ازطریق مزایای بارداری تامین اجتماعی همچنان از مهمترین چالش های جهانی حمایت اجتماعی بشمار می آید. بر اساس بررسی های انجام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، سالیانه تقریباً 500،000 مادر در حین زایمان و تعداد 11 میلیون کودک زیر 5 سال جان خود را از دست می دهند.

بهبود دستیابی به خدمات سلامت اجتماعی همچنان راهکار اصلی کاهش نرخ مرگ و میر بحساب می آید. مطالعات انجام شده موید آن است که پوشش مزایای نقدی قبل و بعد از زایمان در بسیاری از کشورها مختص کارکنان بخش رسمی بوده و تفاوت های چشمگیری در دستیابی به خدمات درمانی زایمان بین کشورها و در داخل آنها وجود دارد.

علیرغم پیشرفت های صورت گرفته در برخی از مناطق، درصد دسترسی زنان روستایی به خدمات درمانی حرفه ای در کشورهای کم درآمد 35 درصد بوده که این میزان دسترسی در مناطق شهری بطور متوسط به 70 درصد می رسد که در مقایسه با میزان دسترسی در کشورهای پردرآمد 20 درصد کمتر می باشد.

سالمندی با عزت

دامنه پوشش تامین اجتماعی در سرتاسر جهان با تنوع بسیار گسترده ای همراه است. صرف نظر از گستره دامنه پوشش، فاصله جنسیتی چشمگیری در کلیه مناطق به ویژه در دوران سالمندی وجود دارد: زنان سالمند به نسبت مردان سالمند از دامنه پوشش کمتری برخوردار هستند.

از آنجاییکه طول عمر زنان بیشتر از مردان بوده و میزان امید به زندگی آنها در 50 سال گذشته از 48 سال به 67 سال افزایش یافته، زنان درصد بیشتری از جمعیت سالمند را تشکیل می دهند. تحقیقات نشان
می دهد که زندگی زنان به علت اشتغال در کارهای بدون دستمزد، کم اجرت و یا اشتغال در بخش غیر رسمی آمیخته ای از محرومیت های اجتماعی و اقتصادی می باشد. بنابراین، زنان همواره کمتر مشمول برخورداری از مزایای مستمری می شوند و غالباً مستمری آنها بواسطه بازه کوتاهتر پرداخت حق بیمه نسبت به مردان، پایین تر می باشد.

علیرغم توجه فزاینده جهانی به جوامع و افراد سالمند، سالمندان (بویژه زنان) در بسیاری از جوامع همچنان با تبعیض سنی در محل کار و فقدان دستیابی به حقوق، کار و تامین اجتماعی روبرو هستند.

دیدگاه آتی

 

جنبش "اتحاد جهت خاتمه بخشیدن به خشونت

 علیه زنان" دبیر کل سازمان ملل متحد

 

تامین اجتماعی جزء حقوق انسان بوده ولی تنها در دسترس شمار اندکی از مردم قرار می گیرد. باوجود بهبود قابل توجه دسترسی بسیاری از زنان به تامین اجتماعی در دهه های اخیر، همچنان تعداد بسیاری از آنان برای دستیابی به دامنه پوشش مکفی، سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی تلاش می کنند. برای برطرف نمودن فاصله جنسیتی در تامین اجتماعی راهی طولانی در پیش است.

 

ترجمه و تنظیم:

اداره کل امور بین الملل

اسفند 1391