نگرانی از افزایش دانشجویان دکتری

نگرانی از افزایش دانشجویان دکتری

جام جم آنلاین: وزارت علوم این روزها جذب حداکثری دانشجویان تحصیلات تکمیلی و بویژه دانشجویان دکتری را در صدر برنامه‌های خود قرار داده و از جذب 20 هزار دانشجوی دکتری در چشم‌انداز 20 ساله خبر داده است.

همان‌طور که در سال‌های قبل هم افزایش کمی دانشجویان دوره‌های کاردانی و کارشناسی در راس برنامه‌های وزارت علوم و دانشگاه‌ها بود و با یک جهش پنج ساله تعداد دانشجویان کارشناسی به بیش از سه برابر رسید؛ منتها برخی استادان دانشگاه مانند فروهر فرزانه، عضو هیات علمی دانشگاه شریف، این برنامه را برای دوره دکتری غیرکارشناسی می‌دانند.

براساس موضع منتقدان، نسبت تعداد استاد به دانشجو در استاندارد ملی یک به 15 است که با کمی مسامحه می‌توان آن را یک به 20 در نظر گرفت.

در این نسبت، اگر 10 دانشجو را کارشناسی و شش دانشجو را کارشناسی‌ارشد درنظر بگیریم، نسبت استاد به دانشجو در دوره دکتری حداقل یک به چهار است.

در این شرایط، برای جذب 20هزار دانشجوی دکتری که هر یک، پنج سال در دانشگاه می‌مانند، باید حداقل 25 هزار هیأت علمی ذی‌صلاح در اختیار داشت که اغلب باید دانشیار و استاد تمام باشند.

این در حالی است که بعضی مسوولان با افزایش ظرفیت دوره‌های تحصیلات تکمیلی به دنبال حل معضلات اجتماعی مانند بیکاری هستند که این سیاست درستی نیست و در بلندمدت معضل بیکاری را تشدید خواهد کرد.

این انتقادات در حالی مطرح می‌شود که وزارت علوم نه در دوره کارشناسی که مدعی است در دوره‌های ارشد و حتی دکتری هم تعهدی به تامین فرصت اشتغال برای دانش‌آموختگان ندارد.

درحالی که افزایش شمار دارندگان عالی‌ترین مدرک تحصیلی کشور یعنی دکتری بدون تعبیه جایگاهی مناسب برای استفاده از تخصص آنان نشانه نوعی توسعه نامتوازن در نظام آموزش عالی است، نبود تعادل میان جذب دانشجویان دکتری با امکانات دانشگاهی بخصوص در مراکزی که استاد، تجهیزات آموزشی و خدمات در شأن دانشجوی دکتری را ندارند، به کاهش منزلت مدرک تحصیلی منجر خواهد شد و این بیماری در نظام آموزش عالی بلادرمان است.

آوید طالبیان - گروه جامعه