سالانه 7درصد مردم به علت هزینه‌های سلامت زیر خط فقر می‌روند

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه بیش از 16 درصد جمعیت کشور از هیچ پوشش بیمه‌ای برخوردار نیستند، گفت: سالانه 5 تا 7.5 درصد جمعیت کشور به دلیل هزینه‌های بیماری‌های صعب‌العلاج به زیر خط فقر می‌روند.

به گزارش خبرنگار «سلامت» ‌خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر مرضیه وحید دستجردی در سومین گردهمایی دست‌اندرکاران نظام سلامت که با شعار «پزشک خانواده، سلامت پایدار و اقتصاد مقاومتی» برگزار شد، گفت: سلامت در مفهوم سلامت جسم و بدن مطرح است و باید اجزای آن با هم مرتبط باشند. به مبحث سلامت نمی‌توان مقطعی پرداخت، بلکه باید این موضوع را با رویکرد تفکر سیستمی مد نظر داشت.

وی، تولیت، تامین منابع، اطلاعات برای مدیریت، منابع انسانی، فرآورده‌ها و داروها و خدمات سلامت را از جمله محورهای اساسی در مبحث تفکر سیستمی در حوزه سلامت، عنوان کرد و گفت: در بندهای مختلف برنامه‌ پنجم توسعه، تولیت حوزه سلامت بر عهده وزارت بهداشت گذاشته شده است. بر این اساس و بنا بر تفکر سیستمی باید به سمت چشم‌انداز ایران 1404 حرکت کنیم. برای رسیدن به این اهداف نقشه تحول نظام سلامت و نقشه جامع علمی و همچنین نقشه علمی حوزه سلامت را طراحی کرده‌ایم.

وزیر بهداشت ادامه داد: تحول در بخش سلامت جمهوری اسلامی ایران، تغییری پایدار، هدفمند و بنیادین خواهد بود و امیدواریم نقشه‌های علمی تدوین شده با آمد و رفت دولت‌ها پایدار باشند و ما را به سرمنزل مقصود برسانند. وزارت بهداشت با 15 سیاست کلی و همچنین 92 برنامه ملی تحول سلامت سعی دارد به دورنمای ایران 1404 دست یابد. یکی از اهرم‌هایی که برای رسیدن به این چشم‌انداز از آن استفاده می‌کنیم، شورای عالی سلامت و امنیت غذایی است.

نحوه تامین منابع نیازمند اصلاح است

5 تا 7.5 درصد جمعیت کشور سالانه به دلیل هزینه‌های بیماری‌های صعب‌العلاج به زیر خط فقر می‌روند

بیش از 16 درصد جمعیت کشور هیچ پوشش بیمه‌ای ندارند

دستجردی تامین منابع در حوزه سلامت را از دیگر محورهای تفکر سیستمی در این حوزه عنوان کرد و گفت: نحوه تامین منابع باید اصلاح شود. امروز شاخص‌های بهداشتی در کشور رشد چشمگیری داشته‌اند، اما مردم همچنان 54.9 درصد هزینه‌های سلامت را از جیب خود می‌پردازند. بیمه‌های سلامت 18.6 درصد، دولت حدود 20 درصد و بیمه‌های خصوصی 7.3 درصد هزینه‌های سلامت را تامین می‌کنند. شاید حدود 5 یا 7.5 درصد جامعه سالانه به دلیل پرداخت هزینه‌های سلامت و هزینه‌های بیماری‌های صعب‌العلاج به زیر خط فقر روند که با اصلاح سیستم تامین منابع از این عدم عدالت اجتماعی جلوگیری خواهد شد.

وی با بیان اینکه 16.83 درصد جمعیت کشور از هیچ پوشش بیمه‌ای برخوردار نیستند، افزود: حدود 83 درصد مردم کشور بیمه هستند و بیش از 5 درصد مردم از 2 یا چند دفترچه بیمه پایه برخوردارند. با توجه به تشکیل سازمان بیمه سلامت سعی می‌کنیم افراد فاقد پوشش بیمه نیز دارای دفترچه‌های بیمه و تحت پوشش بیمه پایه قرار گیرند.

وزیر بهداشت با اشاره به هزینه‌های جاری بهداشت در سال‌های 1375 و 1385، ادامه داد: هزینه‌های جاری بهداشت و درمان کشور باید ارتقا یابد.

دستجردی در مقایسه اعتبارات بودجه‌ای وزارت بهداشت و بودجه عمومی کشور، افزود: بودجه عمومی کشور همواره به سمت ارتقا پیش می‌رود، اما روند رشد بودجه وزارت بهداشت در خط مستقیمی قرار دارد، این روند باید محفوظ شود. در ایران سهم دولت و بیمه‌ها در هزینه‌های سلامت 45 درصد است. این در حالی است که در اغلب کشورهای دنیا این سهم به بالای 75 درصد می‌رسد. در سایر کشورها سهم مردم در پرداخت هزینه‌های سلامت به زحمت به 20 درصد می‌رسد. ما مسوولیم در تغییر این روند ناعادلانه بکوشیم.

وی به محور اطلاعات برای مدیریت سلامت به عنوان دیگر محور لازم برای تفکر سیستمی در حوزه سلامت، ادامه داد: در حوزه سلامت اهداف کلان، راهبردها، پروژه‌ها و ... تعیین شده است. برای سیاست‌های کلان وزارت بهداشت، ناظران داخلی و خارجی تعیین شده‌اند.

دستجردی افزود: به زودی نخستین گزارش دیده‌بانی سلامت کشور از داده‌های DHS نهایی می‌شود و در اختیار مدیران حوزه سلامت برای انجام برنامه‌ریزی و مدیریت قرار می‌گیرد. همچنین به زودی سامانه یکپارچه اطلاعات بهداشت کشور را خواهیم داشت. مطالعه بار بیماری‌ها و عوامل خطر نیز تا پایان امسال به دست ما می‌رسد. پایش سلامت روان و مطالعه ریزمغذی‌ها نیز در حال انجام است.

وزیر بهداشت افزود: مطالعات شاخص‌های چندگانه سلامت 10 سال بود که بر زمین مانده بود و در سال 90 انجام شد. همچنین شاخص‌های 52 گانه عوامل اجتماعی موثر در سلامت در دولت مصوب و دبیرخانه آن تشکیل شده است. همه استان‌ها نیز موظف شده‌اند تا پایان سال 91 این شاخص‌ها را ارزیابی‌ و هر شش ماه یکبار گزارش دهند. همچنین اکنون پوشش ثبت سرطان در کشور بیش از 95 درصد است.

در زمینه منابع انسانی باید بیش از پیش تلاش شود

وی به منابع انسانی به عنوان دیگر محور تفکر سیستمی در حوزه سلامت اشاره کرد و گفت: در این زمینه باید تلاش و کوشش بیشتری صورت گیرد. سند آمایش سرزمینی و اسناد متعددی داریم که تعیین می‌کند چگونه نیروی انسانی و با چه کیفیتی و برای کدام یک از مناطق کشور باید تربیت کنیم. خوشبختانه برای رفع کمبود پرستار به جمع‌بندی‌های خوبی رسیده‌ایم. نوآوری‌هایی نیز در این زمینه به زودی اعلام خواهیم کرد.

دستجردی افزود: هر چه کشورها توسعه یافته‌تر می‌شوند، سمت و سوی آنها به سمت خدمات ابتدایی افزایش می‌یابد. ما هم سعی کردیم سمت و سوی حوزه سلامت را به خدمات پایه، سطح یک و پیشگیرانه ببریم. برای مسائل آموزشی نیز سعی کردیم تجربه دنیا را مورد توجه قرار دهیم.

وزیر بهداشت ادامه داد: بر اساس نیاز و همچنین بر اساس مشکلات و برای قرار گرفتن مناسب در نقشه تحول نظام سلامت و نقشه علمی حوزه سلامت سعی کردیم افزایش‌های مناسبی در تربیت نیروی انسانی کارآمد، علمی و دانش بنیان داشته باشیم.

دستجردی به روند رشد تعداد رشته‌های مصوب علوم پایه پزشکی و دکترای تخصصی اشاره کرد و گفت: برای تربیت نیروی انسانی، سند آمایش سرزمینی داریم که تهیه آن بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه برعهده وزارت بهداشت گذاشته شده است. خوشبختانه اکنون پیش‌نویس این سند آماده شده و در اختیار تمام دستگاه‌ها قرار خواهد گرفت.

رتبه نوزدهم علوم پزشکی ایران در دنیا

وزیر بهداشت ادامه داد: طی سه سال گذشته حدود 60 درصد افزایش در محصولات مراکز تحقیقاتی و تولیدات علمی کشور داشته‌ایم. 27 درصد تولیدات و محصولات علمی خاورمیانه و منطقه مربوط به تولیدات علوم پزشکی ایران است. همچنین 1.43 درصد محصولات علمی جهان را تولیدات علوم پزشکی ایران تامین می‌کند. این در حالی است که ایران یک درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد. ایران امروز در رتبه نوزدهم علوم پزشکی دنیا قرار دارد.

وی افزود: نظام سلامت با وجود در اختیار داشتن حدود 10 درصد اعتبارات پژوهشی، بیش از 30 درصد تولیدات علمی کشور را فراهم کرده است که این موضوع نشان از تلاش و توان همه‌جانبه محققان علوم پزشکی کشور دارد.

دستجردی با اشاره به فرآورده‌ها، داروها و محصولات پزشکی به عنوان یکی دیگر از پایه‌های تفکر سیستمی در نظام سلامت، ادامه داد: مهم‌ترین هدف آن است که دانش را کاربردی و در اختیار سلامت مردم قرار دهیم. بر اساس نقشه جامع علمی کشور خود را موظف کرده‌ایم که سالانه 280 پتنت را در حوزه سلامت داشته باشیم و همچنین سالانه اشتغال 850 دانش‌آموخته پژوهشگر یا پشتیبان پژوهش علوم پزشکی را داشته باشیم.

تا پایان امسال 10 داروی پیشرفته و 20 قلم تجهیزات پزشکی رونمایی می‌شود

وی با اشاره به حمایت‌های صورت گرفته در تولید دارو و تجهیزات پزشکی در کشور، افزود: اکنون 31 داروی بیوتکنولوژیک و واکسن و محصولات مربوطه در داخل کشور تولید می‌شود که نسبت به گذشته رشد چشمگیری داشته است. همچنین حدود 14 دارو با فناوری بالا را رونمایی کرده‌ایم. امیدواریم تا پایان امسال 10 دارو و 20 قلم تجهیزات پزشکی پیشرفته رونمایی شود و تولیدش را در داخل جشن بگیریم.

وزیر بهداشت با اشاره به خدمات سلامت به عنوان دیگر محور تفکر سیستمی، ادامه داد: ماده 36 برنامه پنجم توسعه بر ارتقای پزشکان خانواده تاکید دارد. اکنون برنامه پزشک خانواده به عنوان برنامه کلیدی وزارت بهداشت مطرح است که اهدافی نظیر افزایش پاسخگویی به نظام سلامت و کاهش هزینه‌های غیرضرور و افزایش دسترسی مردم به ویژه اقشار فقیر و کم‌ درآمد را به دنبال دارد.

استقبال برنامه پزشک خانواده چشمگیر است

دستجردی با اشاره به تصویب نسخه 02 برنامه پزشک خانواده در دولت، افزود: در حال حاضر بیش از 20 هزار پزشک و 50 هزار نفر از جامعه پزشکی در برنامه پزشک خانواده ثبت‌نام کرده‌اند. اگر تعداد پزشکان و اعضای جامعه پزشکی ثبت‌نام کننده در این برنامه بیشتر از این حد شود باید در قالب‌های دیگر از آنها استفاده کنیم. در مجموع استقبال پزشکان و جامعه پزشکی از برنامه پزشک خانواده به حد فراوانی چشمگیر بوده است. هر چند که در بسیاری از استان‌ها هنوز این برنامه را آغاز نکرده‌ایم.

وی به راه‌اندازی تخصص پزشک خانواده در دانشگاه علوم پزشکی تهران، اشاره کرد و افزود: دانشگاه علوم پزشکی تهران به زودی این مبحث را آغاز خواهد کرد و تعدادی از پزشکانی که خدماتشان مورد استقبال مردم بوده برای تخصص پزشک خانواده جذب خواهند شد.

وزیر بهداشت در ادامه به بند "ب" ماده 37 قانون برنامه پنجم توسعه اشاره کرد و افزود: توجه به اورژانس‌های بیمارستانی جزو اهداف اساسی و کلیدی وزارت بهداشت است. طی اقداماتی که در مورد بیمارستان‌های تهران انجام دادیم، تمام اورژانس‌های بالای 30 هزار مراجعه به پزشک متخصص طب اورژانس مجهز شدند و بر این اساس میزان رضایتمندی مردم به بیش از 50 تا 80 درصد افزایش یافته است.

1700 خدمت سلامتی تحت پوشش بیمه نیست

دستجردی به بازنگری ارزش نسبی خدمات اشاره کرد و گفت: کتاب «ارزش نسبی خدمات حوزه سلامت» در سال 90 تدوین شده، 1700 خدمتی که تحت پوشش بیمه نیستند در این کتاب مورد توجه قرار گرفته است و امیدواریم این خدمات هر چه زودتر در دستور کار سازمان بیمه سلامت برای اجرا قرار گیرد.

وی در ادامه به تاکید قانون برنامه پنجم توسعه برای توسعه طب سنتی اشاره کرد و گفت: اگر به این مقوله به خوبی پرداخته شود، می‌تواند برای مردم بسیار موثر باشد. اقدامات خوبی برای توسعه طب سنتی در کشور صورت گرفته است.

وزیر بهداشت در ادامه گفت: ایران یکی از 11 کشوری است که به گواهی شواهد توان رسیدن به اهداف هزاره سوم در زمینه سلامت را دارد و این موفقیت مرهون اجرای نظام PHC در کشور است.

دستجردی در ادامه با اشاره به رشد شاخص‌های بهداشتی در کشور و همچنین اقدامات انجام شده برای کنترل بیماری‌های واگیر و حذف بیماری‌های سرخک و مالاریا، اشاره کرد و افزود: باید برای مشکلات غیرواگیر نیز برنامه‌ریزی داشته باشیم.

هرم جمعیتی کشور به سمت استوانه‌ای شدن پیش می‌رود

وی در ادامه با بیان اینکه از نظر هرم جمعیتی، کشور به سمت استوانه‌ای شدن پیش می‌رود، افزود: بر اساس آخرین آمار 8.26 درصد جمعیت کشور سالخورده‌اند. در سال 1430، 22 تا 25 درصد جمعیت کشور، سالخورده خواهند بود. بر این اساس باید در این زمینه برنامه‌ریزی جدی داشته باشیم. با توجه به سالمند شدن جمعیت باید شبکه بهداشتی درمانی کشور را آماده کنیم چرا که ارجاعات، بستری و اقتضائات سلامتی برای جمعیت سلامت سالخورده 5 تا 8 برابر جمعیت عمومی جامعه خواهد بود.

درصد قابل توجهی از بازار سلامت بر دوش مردم است

وزیر بهداشت با طرح این سوال که آیا از منابع مالی به درستی استفاده می‌شود؟ ادامه داد: میزان درآمد سرانه در سی‌تی‌اسکن و ... در کشور ما بالاتر از کشور مکزیک است. قطعا باید در دسترسی‌ها و سطح‌بندی‌ها فکر جدیدی داشته باشیم. امروز درصد قابل توجهی از بازار سلامت بر دوش مردم است.

سال گذشته آثار 965 میلیارد تومانی هدفمندی یارانه‌ها در حوزه سلامت جبران نشد و این روند برای امسال هم ادامه دارد

دستجردی در ادامه به آثار هدفمندی یارانه‌ها در حوزه سلامت اشاره کرد و افزود: آثار هدفمندی یارانه‌ها در دانشگاه‌های علوم پزشکی در سال گذشته جبران نشد و این روند امسال هم ادامه دارد. سال گذشته آثار هدفمندی یارانه‌ها در حوزه سلامت 965 میلیارد تومان بود. لازم است بخشی از آنچه که از هدفمندی یارانه‌ها کسب می‌شود، در حوزه سلامت قرار گیرد نه اینکه تنها بار هدفمندی بر دوش دانشگاه‌ها باشد.

وی با اشاره به مصوبه مجلس در سال گذشته مبنی بر اختصاص سه هزار و 150 میلیارد تومان به حوزه سلامت از محل مازاد درآمد نفت اشاره کرد و گفت: از این میزان تنها دو هزار میلیارد تومان در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار گرفت و مابقی این مبلغ در دستگاه دیگری غیر از وزارت بهداشت هزینه شد.

وزیر بهداشت در ادامه به مطالبات بیمارستان‌ها، دانشگاه‌های علوم پزشکی و مراکز درمانی از سازمان‌های بیمه‌گر اشاره کرد و افزود: امیدواریم با تشکیل سازمان بیمه سلامت ایران، قانون مجلس در زمینه پرداخت سازمان‌های بیمه‌گر به بیمارستان‌ها و مراکز‌ درمانی، عملیاتی شود.

طلب 300 میلیارد تومانی وزارت بهداشت از بیمه‌های خصوصی

دستجردی به مشکلات ناشی از بیمه‌های خصوصی و مرکزی بر اساس ماده 37 قانون مربوط به درمان رایگان مصدومان حوادث ترافیکی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر بیش از 300 میلیارد تومان از بیمه‌های خصوصی طلب داریم که بار سنگینی است.

وی در پایان با تاکید بر لزوم اهتمام جدی برای اجرای برنامه‌های حوزه سلامت، گفت: برنامه‌های عملیاتی خود را با هفت هدف کلان و 800 پروژه عملیاتی پیش خواهیم برد.