مراقبت‌ از چشم در کار با کامپیوتر

به نظر می‌رسد با فراگیر‌تر شدن استفاده از کامپیوتر در خانه و محل کار، تعداد افراد مبتلا به مشکلات بینایی ناشی از کار با کامپیوتر رو به افزایش است.

بنا به گفته متخصصان چشم، مهم ترین علائم این اختلال عبارتند از خستگی چشم، خشکی چشم و‌ تاری دید.

دکتر ابراهیم جعفر‌زاده‌پور، عضو هیات علمی گروه اپتومتری ایران در مورد انواع مانیتورها و اثرات مخرب پرتوهای آنها و همچنین چگونگی به‌کار‌گیری یک عینک مناسب هنگام استفاده از این ابزار توضیح می‌دهد.

نوع مانیتور تاثیری مثبت یا منفی بر سلامت دید دارد؟

به طور کلی دو نوع مانیتور در بازار وجود دارد؛ مانیتورهای CRT یا همان مانیتورهای قدیمی و مانیتورهای LCD. هر کدام از این مانیتورها از نظر سلامت چشم معایب و مزایای خود را دارند.

در مانیتورهای CRT از تفنگ‌های الکترونی برای نمایش تصویر استفاده می‌شود و همین امر باعث می‌شود نقاط نورانی به رنگ‌های مختلف بر روی صفحه مانیتور دیده شود. مهم‌ترین عیب این مانیتورها احتمال وجود پرتوهای X و ماوراء ‌بنفش و پرتوهای نور مرئی است که با سرعت، نور زیاد را پرتاب می‌کنند. این پرتوها کاملا داخل چشم جذب می‌شوند.

از نظر فیزیک بهداشتی، دو پدیده را برای مضر بودن این پرتوها باید در نظر گرفت: شدت این پرتوها و مدت زمان مواجهه با آنها. بنابر‌این مانیتورهای CRT باید استانداردهای مربوط به ایمنی پرتو را داشته باشند.

این طور که شما می‌گویید به هر حال وقتی در مواجهه طولانی با آنها قرار می‌گیریم، این پرتوها مضر هستند، پس رعایت تمام استانداردها چه نتیجه‌ای دارد؟

ببینید، این پرتوها برای چشم مشکلاتی ایجاد می‌کنند که مهم‌ترین آنها تاثیر پرتو الکترومغناطیسی و پدیده‌ای به نام «خیرگی» است.

وقتی شما کتابی را که صفحات آن گلاسه است می‌خوانید، برق آن چشم شما را اذیت می‌کند، یا حتی موقع نگاه کردن به تخته سفید (وایت‌بورد) این احساس را خواهید داشت.

افرادی که مجبورند برای مدت طولانی در مقابل این مانیتورها بنشینند، این دو مشکل را دارند. پس ما باید از عینک‌هایی استفاده کنیم که جاذب پرتوهای الکترو‌مغناطیسی باشند.

عدسی این عینک‌ها نسبت به عینک‌های شیشه‌ای چه فرقی دارد؟

در عدسی این عینک‌ها از پلیمرها استفاده شده است که علاوه بر جذب اشعه الکترو‌مغناطیسی، باعث می‌شوند که طیف نور مفید هم وارد چشم شود. پس نباید از عینک با لنز شیشه‌ای در این موارد استفاده کرد.

در مورد مانیتورهای LCD چطور؟

این مانیتورها تشعشعات الکترو‌مغناطیسی ندارند، ولی شدت نور آنها کمتر است و معمولا قدرت تمایز رنگی چشم را کاهش می‌دهند. رویت آنها هم به زاویه وابسته است، یعنی هرچه زاویه نسبت به این مانیتور افزایش پیدا کند، کیفیت تصویر کاهش پیدا می‌کند و برعکس.

برای همین ما مجبور می‌شویم قدرت تمرکز چشم خود را نسبت به صفحه مانیتور در مقایسه با مانیتورهای قبلی افزایش دهیم. در این حالت به سیستم حرکتی چشم ما فشار یا تنش زیادی وارد می‌شود.

استفاده از این مانیتورهای LCD در کدام افراد مضر است؟

افرادی که دید دو ‌چشمی ندارند، با این مانیتور دچار مشکل می‌شوند و باید تحت نظر اپتومتریست عینک مخصوصی برایشان تجویز شود.

این عینک با عینک بیمارانی که در مقابل مانیتورهای CRT قرار می‌گیرند، متفاوت است. بنابراین افرادی که در مقابل کامپیوتر کار می‌کنند، باید کاملاً بینایی‌سنجی شوند.