پیش‌بینی بیماری‌های قلبی ـ عروقی با آزمایش خون

  برای پیشگیری موثر از این دسته بیماری ها می توان به دو گونه عمل کرد؛ یکی رویه عام پیشگیری یا به عبارت دیگر پیشگیری براساس توصیه های عمومی است: همه افراد جامعه باید توصیه های پزشکان را درباره برخی عوامل خطرآفرین ـ مانند استعمال دخانیات، ابتلا به دیابت، کم تحرکی، اضافه وزن و چاقی و مواردی از این دست ـ جدی بگیرند و از آنها بپرهیزند. اما رویه دیگر که مهم تر است، پیشگیری براساس پیش بینی است. اگر بتوانیم به طریقی پیش بینی کنیم که چه افرادی در آینده به بیماری های قلبی ـ عروقی مبتلا خواهند شد و احتمالا هر یک به چه نوعی از این بیماری ها گرفتار می شوند، طبعا برنامه ها و اقدامات عملی موثرتری را برای پیشگیری می توان به کار گرفت.

تاکنون روش دقیقی برای این کار در اختیار ما نبوده است، اما مطابق گزارش مجله پریونشن خوشبختانه اکنون و در پرتو پژوهش های جدید می توان با استفاده از آزمایشی مرسوم به این پیش بینی پرداخت. این آزمایش که به CBC یا شمارش کامل سلول های خونی معروف است، سال هاست یک روش کاملا جاافتاده برای بررسی شرایط عمومی سلامت افراد به شمار می رود. نگاهی دقیق تر به نتایج این آزمایش می تواند بگوید اگر فرد مورد آزمایش شرایط حاضر و سبک زندگی جاری خود را ادامه دهد، آیا به دلیل ابتلا به بیماری های قلبی ـ عروقی خواهد مرد یا نه.

محققان مرکز پزشکی اینترمونتن در مورای یوتا و همچنین در بریگام هاروارد و نیز بیمارستان زنان در بوستون 17 هزار زن و مرد را به مدت پنج سال در یک آزمایش کلینیکی گسترده تحت نظر گرفتند. هدف اصلی این آزمایش در واقع بررسی یکی از داروهای کاهش کلسترول بوده است. آنها در پایان این مطالعه دریافتند شرکت کنندگانی که «توزیع گسترده گلبول های خون» یا شاخص RDWشان بالا بوده، دو برابر بیشتر از افرادی که RDW پایینی داشته اند در معرض خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی ـ عروقی قرار گرفتند. RDW شاخصی است که به اندازه گلبول های قرمز و یکنواختی این اندازه می پردازد و هر قدر مقدارش بیشتر باشد، به این معناست که تفاوت اندازه در میان گلبول های قرمز فرد بیشتر است.

معمولا، پزشکان تنها زمانی به تعداد RDW توجه نشان می دهند که بخواهند به دقت بیماری های خاصی، نظیر برخی انواع کم خونی را تشخیص دهند. دکتر بنجامین هورن، سرپرست تیم پژوهشی و مدیر بخش اپیدمیولوژی ژنتیک و بیماری های قلبی ـ عروقی در موسسه قلب مرکز پزشکی اینترمونتن می گوید: این آزمایش می تواند یکی از مهم ترین عوامل پیش بینی رخدادهای قلبی ـ عروقی و نیز مرگ و میر ناشی از آنها باشد. در واقع کاملا می توان به صحت این آزمایش باور داشت زیرا CBC حدود 50 سال است انجام می شود.

با این حال، فعلا معلوم نیست چرا مقدار بالای RDW می تواند پیشاپیش ما را از امکان بروز بیماری های قلبی مطلع سازد؛ اما به لحاظ مقاصد عملی این مساله چندان مهم نیست. مهم این است که آزمایش مذکور یکی از آزمایش های دقیق است و در آینده ای نه چندان دور، پزشک شما خواهد توانست از این آزمایش برای تعیین خطر ابتلای شما به بیماری قلبی در آینده و نیز احتمال مرگ ناشی از آن استفاده کند. دکتر هورن می گوید: ما در حال کار بیشتر روی این آزمایش هستیم و درصددیم تغییرات کوچکی در آن بدهیم که تاثیرات بزرگ تری بر پیش بینی و در نتیجه پیشگیری از بیماری های قلبی ـ عروقی در پی داشته باشد. به این ترتیب به جای آن که صبر کنیم تا به دام بیماری گرفتار شویم، هرگز آن را به جسم و جان خود راه نخواهیم داد./ ضمیمه سیب