شیره بهتر است یا قند و عسل؟

---

این ‌که می‌گویند قند شیره، طبیعی و رژیمی است تا چه حد صحت دارد؟ ارزش غذایی شیره بیشتر است یا عسل؟ شیره را جایگزین قند و شکر کنیم یا نکنیم؟ آیا مصرف انواع شیره‌ها برای مبتلایان به دیابت ضرر دارد؟

---

قند و شکر برخلاف قندهای نشاسته‌ای از گروه قندهای ساده است. یعنی بلافاصله پس از مصرف، قند خون را بالا می‌برد و به همین دلیل به افرادی که در اثر تزریق بیش از حد انسولین یا کار و فعالیت زیاد یا در اثر شوک، قند خون‌شان افت کرده آب قند می‌دهند. چون این قند به خصوص اگر شربت گلوکز باشد به سرعت و حتی از طریق دهان هم قابلیت جذب داشته و به افزایش قند خون کمک می‌کند؛ اما شیره خرما، انگور، توت و انجیر چون در مقایسه با قند و شکر علاوه بر قندهای ساده و زودجذب حاوی انواع بیشتری از قندهای پیچیده و دیرجذب و قند میوه هستند به تدریج قند خون را بالا می‌برند اما مصرف زیاده از حد آن چاق‌کننده و کالری‌زاست و برخلاف باور عامه مردم که معتقدند شیره‌ها چون طبیعی‌اند رژیمی هستند، این موضوع صحت ندارد و مصرف آن برای بیماران مبتلا به دیابت محدودیت یا منع مصرف دارد.

از سوی دیگر اگر بخواهیم بگوییم که قند شیره طبیعی است، قند و شکر هم از نیشکر و چغندر قند به دست می‌آید و طبیعی است.

شیره خرما، انگور، توت و انجیر چون در مقایسه با قند و شکر علاوه بر قندهای ساده

و زودجذب حاوی انواع بیشتری از قندهای پیچیده و دیرجذب و قند میوه هستند به تدریج قند خون را بالا می‌برند اما مصرف زیاده از حد آن چاق‌کننده و کالری‌زاست

در نتیجه این ملاک سنجش خوبی برای اثبات این باور نیست ولی چون شیره نسبت به قند و شکر این مزیت را دارد که کمتر مراحل تصفیه را گذرانده و تا حدودی حاوی فیبرهای گیاهی و مواد مغذی است، می‌توان آن را جایگزین قند و شکر مصرفی روزانه کرد.

اما چرا در پی مصرف زیاد انواع شیره‌ها تهوع و دلزدگی احساس می‌شود؟

در مراحل استحصال و تصفیه قند و شکر، مواد فیبری قند استخراج می‌شود و آنچه که می‌ماند واحدهای قندی است و به همین دلیل ما قادریم مقدار زیادی از آن را میل کنیم بدون آن‌که از مصرف چنین حجمی مطلع باشیم اما هر گاه بخواهیم خرما، شیره میوه‌ها، عسل یا میوه‌های شیرین تازه یا خشک را به مقدار زیاد میل کنیم، سیستم اطلاع‌دهنده آن ها که همان مواد فیبری است جلوی اشتهای کاذب ما را گرفته و گاهی احساس تهوع و دلزدگی از مواد شیرین در ما ایجاد خواهد شد.

عسل بهتر از شیره

عسل مانند دیگر مواد قندی چاق‌کننده و انرژی‌زاست بخصوص آن‌که اغلب عسل‌های موجود در بازار یا از نوع تغذیه‌ای هستند یعنی زنبور علاوه بر شهد گل‌ها و گیاهان از شربت و شکری که در مجاورت کندو قرار داده می‌شود، عسل تولید می‌کند که حاوی شکر بالایی است یا احتمال دارد عسل از نوع تقلبی باشد یعنی زنبور در تهیه آن هیچ دخالتی ندارد و این محصول اغلب از ترکیب گلوکز تجاری، شکر، اسید سیتریک، اسانس و دیگر مواد افزودنی به دست می‌آید و فوق‌العاده برای بیماران دیابتی مضر است؛ اما اگر عسل طبیعی تک‌گل اصل گیرتان آمد این محصول به دلیل خواص درمانی بالا ضمن این‌که در مقایسه با شیره میوه‌ها حرارتی ندیده و خواص تغذیه‌ای زیادی دارد، ارجحیت مصرف داشته اما این دلیل قانع‌کننده‌ای برای افراط در مصرف عسل نمی‌شود.

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

---

منبع: جام جم - فاخره بهبهانی