برای نمونه استفاده گسترده از خودرو سبب از بین رفتن شغل درشکهچیها شد و بهدلیل استفاده گسترده مردم از فروشگاههای آنلاین فروش کتاب نیز بسیاری از کتابفروشیهای معروف جهان، برای همیشه تعطیل شدند. رباتهای جوشکار نیز در کارخانههای تولید خودرو، جایگزین نیروی انسانی شدند.
رباتهای هوشمند
نسل جدید رباتهای هوشمند که علاوه بر توانایی جسمی از هوش مصنوعی نیز برخوردارند میتوانند آینده برخی شغلهای دیگر را برای همیشه دگرگون کند. براساس پیشبینیهای انجام شده توسط یک موسسه معتبر علمی، انواع نرمافزارهای هوشمند و رباتها تا سال 2050، بیش از یکچهارم شغلهای مختلفی را که امروزه انسانها انجام میدهند بهعهده میگیرند.
این دگرگونی سبب میشود بسیاری از کارهای روزمره و تکراری دیگر بهوسیله انسان به انجام نرسیده و در عوض هوش مصنوعی آنها را انجام دهد، اما چه شغلهایی در معرض این تغییر و تحولات قرار دارند؟
رانندگان تاکسی
ورود نرمافزار اوبر سبب شده صنعت تاکسیرانی در بسیاری از کشورهای مختلف دگرگون شود، اما هنوز هم یک راننده انسانی در تاکسی وجود دارد. با وجود این، اشتیاق بسیاری از موسسات پژوهشی، شرکتهای خودروسازی و از همه مهمتر شرکت گوگل به ساخت خودروهای هوشمند و مستقل (بدون نیاز به راننده) در آینده میتواند سبب شود که دیگر شغلی به عنوان راننده تاکسی وجود نداشته باشد.
تاکسیهای هوشمند بدون راننده میتوانند مزیتهای زیادی داشته باشند. شاید اصلیترین امتیاز این روند را بتوان کاهش هزینهها بهدلیل نبود نیروی انسانی برای هدایت خودرو دانست.
با این حال هنوز تا رسیدن به این نقطه فاصله زیادی داریم؛ زیرا از یک سو هنوز خودروی هوشمند بدون راننده در مراحل آزمایشی قرار دارد و افزون بر آن، قوانین و مقررات خاصی برای آنها طراحی نشده است.
کارگران خط تولید
بسیاری از کارگران خط تولید، هر روز برخی کارهای مشخص را بارها به انجام میرسانند. با اینکه برخی از این کارها (نظیر کنترل کیفیت) نیازمند دقت زیاد است، اما رباتهای هوشمند میتوانند در آینده جایگزین بسیاری از شغلهای مختلف موجود در یک خط تولید کارخانه شوند.
چین پیشرفت زیادی در این زمینه داشته است. برای نمونه نخستین کارخانه تمام رباتیک جهان در این کشور فعال است. این فناوری سبب شده نیروی انسانی 1800 نفره این شرکت تا 90 درصد کاهش یابد. شرکتهای چینی دیگری نیز سرمایهگذاری هنگفتی را برای رباتیکسازی خط تولید خود انجام دادهاند. طبق آمار، 505 کارخانه چینی با سرمایهگذاری 430 میلیون پوندی قصد دارند موقعیت شغلی 30 هزار کارگر را از بین ببرند.
استفاده از رباتهای هوشمند در خط تولید نهتنها هزینه نیروی انسانی را کاهش میدهد، بلکه میتواند خطراتی را که همواره در کارخانهها در انتظار کارگران است از بین ببرد.
پزشکان
شاید IBM را بتوان پیشتازترین شرکت در زمینه طراحی هوش مصنوعی در حوزه پزشکی دانست. این شرکت، ابررایانهای به نام واتسون دارد که در چند سال اخیر موجب شگفتی بسیاری از کارشناسان شده است.
کارشناسان آی.بی.ام با دادن انبوهی از اطلاعات پزشکی به واتسون، این قابلیت را به این ابررایانه دادهاند تا بتواند برخی بیمارها را به شکل دقیقی تشخیص داده و بهاینترتیب به عنوان دستیار پزشک مورد استفاده قرار گیرد.
اما ادامه این مسیر و طراحی الگوریتمهای دقیقتر میتواند روزی را رقم بزند که رباتهای هوشمند بتوانند وظایف یک پزشک را در تشخیص و درمان بهعهده بگیرند. همچنین رباتهای هوشمند شاید بتوانند از پس فعالیتهای پیچیدهای نظیر جراحی نیز برآیند.
استفاده از رباتهای هوشمند برای انجام جراحی میتواند دقت انجام برخی مراحل جراحی را بهطور قابل توجهی افزایش داده و در نتیجه به کاهش خطرات احتمالی برای بیماران بینجامد.
روزنامهنگاران
با اینکه روزنامهنگاری کاری ذوقی و نیازمند برخورداری از برخی ظرافتهای انسانی به نظر میرسد، اما در چند ماه اخیر چند خبرگزاری مطرح جهان به استفاده از نرمافزارهایی ویژه برای تولید خبر روی آوردهاند.
کریستین هاموند، مدیر واحد دانش یکی از شبکههای خبری مطرح جهان بر این باور است که تا 15 سال آینده، 90 درصد اخبار توسط اینگونه نرمافزارها تهیه خواهد شد.
البته هاموند بر این باور است که هوش مصنوعی نمیتواند به صورت کامل جایگزین روزنامهنگاران واقعی شود و در واقع، این ابزارهای هوشمند سبب میشود روزنامهنگاران سرعت عمل داشته باشند و برای نگارش خبرهای عمیقتر وقت بیشتری صرف کنند.
پیشخدمتهای رستوران
در چند سال اخیر، رباتهای خدمتکار متعددی طراحی شدهاند که میتوانند کارهایی نظیر سرو انواع خوراکی و نوشیدنی را انجام دهند. حضور این رباتها در رستورانها سبب میشود دیگر به خدمه انسانی نیاز نباشد و به همین دلیل شاید شغل پیشخدمتی رستوران برای همیشه به تاریخ بپیوندد.
آینده شغلی بشر
ورود انواع ابزارهای جدید سبب کاهش مشقت برخی کارها و حتی از بین رفتن برخی شغلها میشود؛ اما عدهای از کارشناسان بر این باورند که باید این نکته مهم را در نظر بگیریم که طراحی و نیز تعمیر و نگهداری این ابزارها تا مدتها نیازمند نیروی انسانی است.
از سوی دیگر برخی کارشناسان ادعا دارند روند کنونی میتواند آینده جامعه بشری را با خطراتی جدی روبهرو کند و به همین دلیل دولتها باید در آینده اقداماتی مانند تامین حداقل دستمزد برای افرادی که کار خود را به دلیل هوش مصنوعی و رباتیک از دست میدهند، فراهم کند. همچنین برخی کارها نظیر معلمی نیز وجود دارد که به دلیل جنبههای احساسی و اهمیت روابط انسانی، شاید هرگز جایگزینی غیرانسانی نیابد.
صالح سپهریفر
منبع: بیبیسی