روش مبارزه با چربی خون

چربی خون بالا جزو آن دسته از بیماری‌هایی است که بیشتر ژنتیکی بوده ولی محققان بر این باورند در برخی موارد نیز می‌توان آن را با رعایت برخی اصول تغذیه‌ای و مراقبت‌های دیگر و حتی بدون مصرف دارو تحت کنترل درآورد و آن را در مبتلایان کاهش داد. در ایران 15 میلیون نفر به طور تقریبی مبتلا به کلسترول بالا هستند و تحت کنترل درآوردن آنها به یکی از چالش‌های مهم تبدیل شده است، چراکه یکی از علل اصلی سکته‌های قلبی و مغزی چربی خون بالا در افراد به شمار می‌آید.‌ یکی از بهترین راه‌های اطلاع از میزان چربی خون، آزمایش و چکاپ و بررسی میزان کلسترول بد (LDL) و خوب خون (HDL) و همچنین تری‌گلیسیرید است. پایین نگه داشتن چربی خون به‌ویژه در افراد چاق و دارای اضافه وزن، مبتلا به سندرم متابولیک، مقاومت انسولینی یا دیابت نوع 2 اهمیت بیشتری دارد. علاوه‌بر این، پزشکان در صورت لزوم باید آزمایش‌های بیشتری را برای سنجش چربی خون انجام دهند. در این آزمایش‌ها، شاخص‌های التهابی مثل Lp-PLA2 و پروتئین C واکنش‌پذیر که باعث حملات و سکته‌های قلبی می‌شوند، مورد بررسی قرار می‌گیرند. بالا بودن این شاخص خطر بروز بیماری‌های قلبی را در افراد افزایش می‌دهد. ‌معمولا LDL یا چربی خون بالای 190 میلی‌گرم نشانه وجود نوعی اختلال ژنتیکی در بالا بودن میزان چربی خون است. چنین بیماری‌هایی بیشتر به دلیل رژیم غذایی و سبک زندگی مشابه از نسلی به نسل دیگر قابل انتقال است. آزمایش‌های ژنتیک به دنبال ژن‌هایی در بدن می‌گردد که می‌تواند خطر ابتلا به حمله و سکته قلبی و احتمال واکنش نسبت به داروهای استاتین‌ را نیز در افراد پیش‌بینی کند. استاتین‌ها از مهم‌ترین دارویی هستند که در درمان کلسترول بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند ولی بسیاری از افراد نمی‌توانند آن را تحمل کنند و نسبت به داروهای غیراستاتین‌ها پاسخ بهتری می‌گیرند.

عصاره برگاموت: جزو مرکبات و از خانواده نارنج و نوعی میوه ایتالیایی است و طبق گزارش منتشر شده، عصاره برگاموت در قالب کپسول یا قرص می‌تواند میزان کلسترول خون را کاهش دهد. در ایران این عصاره در برخی چای‌ها و همچنین در قالب قرص وجود دارد.

افزایش مصرف فیبر:‌ ‌فیبرهای محلولی که در برخی میوه‌ها و سبزیجات از قبیل جو دو سر، لوبیا، انواع بنشن‌ها، نخودفرنگی و دانه‌های خوراکی هستند، چربی و کلسترول خون را پایین بیاورند. زنان روزانه به 25 گرم و مردان به 38 گرم فیبر نیاز دارند. مردان و زنان بالای 50 سال به ترتیب باید روزانه 30 و 21 گرم فیبر در رژیم غذایی خود بگنجانند. ولی در این میان، مصرف 10 تا 25 گرم فیبر هم می‌تواند در کاهش کلسترول خون مؤثر باشد.

استفاده از مکمل‌ها:‌‌ برنج قرمز به طور طبیعی حاوی ماده استاتین است که کلسترول خون را پایین می‌آورد. طبق گزارش‌های مؤسسه ملی بهداشت آمریکا، برخی محصولات حاوی ترکیباتی هستند که از نظر شیمیایی مشابه مواد فعال در داروهای کاهنده چربی خون هستند. مطالعات نشان می‌دهد که ویتامین B3 و نیاسین نیز مکمل‌های مؤثری هستند که چربی خود و نیز لیپوپروتئین را کاهش می‌دهند. لیپوپروتئین‌ها خطر بروز بیماری‌های قلبی را بالا می‌برند.

سیر:‌ سیر به عنوان یکی از معجزه‌های طبیعت، نقش زیادی در کاهش کلسترول خون، جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون، کاهش فشار خون و جلوگیری از عفونت‌ دارد. سیر مانع از تشکیل پلاک در عروق خونی شده و از چسبیدن کلسترول به عروق خونی جلوگیری می‌کند.

چای‌:‌ ‌حاوی آنتی‌اکسیدان‌های ضدسرطان است که ضدکلسترول بد خون عمل می‌کند. مصرف چای سیاه به مدت 3 هفته، لیپیدها و چربی خون را تا 10 درصد کاهش می‌دهد و از این طریق خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را نیز کم می‌کند.

جو دو سر: ‌‌یکی از راه‌های کم کردن چربی خون، تغییر در وعده صبحانه است. گنجاندن دو وعده جوی دو سر در صبحانه در 6 هفته می‌تواند چربی بد خون را تا 5.3 درصد کاهش دهد. بتاگلوکان موجود در این ماده رمز کاهش چربی خون به شمار می‌رود. بتاگلوکان، LDL تولید شده توسط بدن را جذب می‌کند.

ماهی چرب و سالمون:‌‌ چربی‌های امگا 3 یکی از منابع طبیعی محافظت‌کننده از بدن در برابر ابتلا به بیماری‌های قلبی، زوال عقل و شماری از بیماری‌هاست و محققان کاهش چربی و کلسترول خون را نیز به فواید آن اضافه کرده‌اند. جایگزینی چربی‌های اشباع با امگا 3 موجود در ماهی سالمون و ساردین می‌تواند تا 4 درصد کلسترول خوب خون را افزایش دهد.

شکلات‌ ‌کاکائو حاوی مقادیر بالایی آنتی‌اکسیدان‌های مفید است که به تولید کلسترول خوب خون کمک می‌کند. مصرف پودر کاکائو به مدت 12 هفته می‌تواند تا 24 درصد میزان HDL خون را افزایش دهد. در این میان، انتخاب کاکائو تلخ و کم‌شیرین در اولویت قرار دارد.

تحرک:‌ ‌فعالیت بدنی و ورزش منظم مقدار کلسترول خوب خون یا همان HDL را افزایش می‌دهد و به کاهش وزن کمک می‌کند که همین موضوع می‌تواند کلسترول بد خون را کاهش دهد.

دانه‌های خوراکی و آجیل:‌‌ اگر به دنبال کاهش چربی خون هستید، مصرف 42.5 گرم گردو به مدت یک هفته در ماه تا 5.4 درصد کلسترول خون را کم می‌کند و کلسترول خوب را تا 9.3 درصد بالا می‌برد. بادام هم در کاهش کلسترول خون بسیار مفید است، اما در کنار فوایدی که برای سلامت قلب دارند، کالری بالایی دارند بنابراین باید با احتیاط مصرف شوند.

استرول‌های گیاهی:‌ ‌با وجود این که مطالعات حاکی از آن است که استرول‌های گیاهی می‌توانند تا 10 درصد کلسترول خون را پایین بیاورند، ولی تأثیری روی خطر بیماری‌های قلبی ندارد. استرول‌های گیاهی در موادی مثل سویا به مقدار زیاد یافت می‌شود.

ندا اظهری

منابع: foxnews.com

prevention.com

http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/2119371268917621920