وزارت ورزش و جوانان از نتایج تحقیقی خبر می‌دهد که براساس آن، خشونت در بین جوانان ۱۵ تا ۱۹ ساله افزایش یافته است. این تحقیق تاکید دارد که نبود محل مناسب برای تخلیه فشارهای روانی جوانان، آمرانه برخورد کردن با آنها و عدم فرهنگ‌سازی در این زمینه باعث خشونت‌گرایی در جوانان شده است.
در این تحقیق که از میان ۴۵۰۰ نفر از جوانان ۱۵ تا ۲۹ سال انجام شده است، ۲۳۴۱ نفر مرد (۵۲,۲ درصد) و ۲۱۴۵ نفر زن (۴۷,۸ درصد) از ۹ استان تهران، آذربایجان شرقی، اصفهان، قم، قزوین، زنجان، چهارمحال بختیاری، ایلام و بوشهر به همراه ۱۸ شهر و ۱۸ روستا از کل کشور انتخاب شده‌اند.
براین اساس پسران نسبت به دختران بیشتر دست به خشونت می‌زنند و جوانان ۱۵ تا ۱۹ سال، خشونت بیشتری نسبت به جوانان ۲۰ تا ۲۴ سال دارند. کسانی که سطح تحصیلاتشان زیر دیپلم است، نسبت به کسانی که تحصیلاتشان فوق دیپلم و بالاتر است، خشونت بیشتری دارند یا جوانان مقیم در استان‌های کمتر توسعه یافته بیشترین میزان خشونت و جوانان مقیم در استان‌های نیمه توسعه یافته کمترین میزان خشونت را دارند.
علی‌اصغر کیهان نیا، مشاور خانواده درباره علت آمار بالای خشونت در میان جوانان پانزده تا نوزده ساله به جام‌جم می‌گوید: در این سن نوعی اعتراض به قوانین جامعه، مدرسه، دانشگاه و خانه در جوان وجود دارد؛ درواقع آنها نوعی اعتراض درونی دارند و وقتی اعتراض را نمی‌توانند بیان کنند، در آنها سرکوب شده و باقی می‌ماند.
به گفته کیهان‌نیا، دلیل دیگری که باعث می‌شود خشونت در این رده سنی بیشتر شود، مدیریت‌های آمرانه در خانه و جامعه است؛ به این شکل که در خانواده یا مدرسه با جوان یا نوجوان آمرانه برخورد می‌شود. کیهان‌نیا ادامه می‌دهد: باید جوان را در کارها مشارکت داد. وقتی جوان نمی‌تواند کاری انجام دهد، این خشم عمیق را در خود نگه می‌دارد، چراکه جایی برای تخلیه آن ندارد.
وی می‌گوید: باید شرایط به گونه‌ای فراهم شود که جوان و نوجوان بتواند در میادین ورزشی و با انجام تفریح‌های سالم این انرژی انباشته شده را تخلیه کند، چون اگرجوان نتواند آن را تخلیه کند، هنگام برخورد با افراد دیگر این انرژی را به صورت خشونت بروز می‌دهد.
● میل ما حق ما نیست
کیهان‌نیا اضافه می‌کند: ما در خانواده و جامعه دیالوگ و مذاکره را یاد نمی‌گیریم، برای همین میل خود را حق خود می‌دانیم، برای همین وقتی به شخصی که مانند خودمان نمی‌اندیشد و میل خود را حقش می‌داند می‌رسیم، کار به خشونت می‌کشد.
کیهان‌نیا توصیه می‌کند که خانواده‌ها با فرهنگ‌سازی و مدیریت مشارکتی، جوانان خود را آموزش دهند تا خشونت‌طلب بار نیایند. به گفته او، ما در مدت دو سال حرف زدن یاد می‌گیریم اما خیلی‌هایمان حدود ۳۰ سال طول می‌کشد تا بموقع حرف زدن یا حرف نزدن را یاد بگیریم.
او با اشاره به این‌که درواقع وقتی جوان در تنگنا قرار گرفته و دچار استیصال می‌شود، دست به خشونت می‌زند، اضافه می‌کند: اگر فرد، خانواده متشنجی داشته باشد و بدسرپرست باشد، یعنی احساس قربانی شدن کند، وقتی وارد اجتماع شود و احساس کند که مسئولان هم حامی او نیستند و پشتیبان ندارد، تصمیم می‌گیرد حق خودش را از اجتماع بگیرد. به این شکل جوان یا نوجوان به بزهکاری روی می‌آورد و به معتاد، سارق و زورگیر تبدیل می‌شود. اگر در این شرایط، سلاح‌های سرد در دسترس او باشد، بی‌شک جوان بی‌پناه قربانی استفاده از این وسایل خواهد شد. به گفته کیهان‌نیا، دیدن فیلم‌ها و بازی‌های یارانه‌ای خشن روی جوان و نوجوان بی‌تاثیر نیست و آنها را به سمت خشونت سوق می‌دهد.
او ادامه می‌دهد: در جوانان بزرگ‌تر هم بی‌پناهی و مشکلات اقتصادی و تراکم جمعیت می‌تواند باعث شود که خشونت رواج پیدا کند.
● ناتوانی در حل مساله
علیرضا میلانی، مدرس حقوق کیفری و جرم‌شناسی هم دراین باره می‌گوید: خشنونت ناتوانی فرد در حل مساله خودش است. زمانی که فرد در این باره ناتوان است، به پرخاشگری و خشونت که ممکن است کلامی و فیزیکی باشد، متوسل می‌شود.
به گفته میلانی، در جوانان چون قدرت بدنی بالایی دارند، بیشتر خشونت فیزیکی به چشم می‌آید، اما در افرادی که پا به سن گذاشته‌اند، بیشتر خشونت کلامی دیده می‌شود.
او ادامه می‌دهد: افرادی که وارد دانشگاه شده یا ازدواج کرده یا در اداره‌ای مشغول به کار شده‌اند، خشونت کمتری از خود نشان می‌دهند.
میلانی می‌گوید: محیط و فرهنگ مردمی که جوان یا نوجوان در آنجا بزرگ می‌شود هم در خشونت‌طلب بودن جوان بی‌تاثیر نیست. او خاطرنشان می‌کند: در این خصوص باید فرهنگ‌سازی انجام شود، چراکه هنوز هستند افرادی که تصور می‌کند مرد باید خشن باشد؛ مثلا می‌گویند اگر مرد یک شب را در بازداشتگاه نخوابیده باشد، مرد نیست و در بین برخی‌ها جاافتاده که اگر در اداره‌ای کارشان انجام نشد باید حتما فریاد بزنند.
اگر تعریف پرخاشگری را ناتوانی در حل مساله بدانیم، باید بگوییم در هر جا که مساله برای جوانان بیشتر است، خشونت هم بیشتر است. میلانی درباره بیشتر بودن آمار خشونت در بین مردان هم اضافه می‌کند: آقایان بیشتر در جامعه حضور دارند و قوای جسمانی‌شان هم بیشتر است، البته ضابطان قوه قضاییه هم درخصوص خانم‌ها انعطاف بیشتری به خرج می‌دهند، نباید فراموش کرد که ماهیت جرم درخصوص خانم‌ها هم متفاوت است، مانند بدحجابی و سقط جنین.
● کنترل خشونت با فرهنگ‌سازی
به اعتقاد کارشناسان، مهم‌ترین راهکار برای کنترل خشونت در سنین جوانی و نوجوانی ترویج فرهنگ گفت‌وگو و حل مسائل از روش‌های آرام است. آنها معتقدند که باید در مدارس کشور در کنار آموزش‌های تحصیلی، مهارت‌های زندگی مانند کنترل هیجان‌های منفی و احترام به افراد مورد توجه قرار گیرد تا بدین ترتیب جوانان از روش‌های خشونت‌آمیز پرهیز کرده و به سمت تعامل و حل درست مسائل پیش بروند.
